JLL Türkiye’nin, Türk ekonomisinin ve Türkiye ticari gayrimenkul pazarının 2016 görünümü ile 2017 beklentilerini ayrıntılı olarak özetlediği ”2016 Yıl Sonu Raporu” yayınlandı. Raporda fiyat artışlarından arındırılmış ciro hacminde reel bir büyüme olmadığı görülmüş. 2016 yılındaki ziyaretçi sayısının da 2015 ile aynı seviyede kaldığı belirtiliyor.

Alışveriş merkezi yönetim giderleri normalin çok üzerinde artmış ve hatta birçok merkezde gelirlerden daha yüksek oranda artış göstermiştir. Artışın sebeplerinin arasında; Yabancı para birimlerinin TL karşısında kısa bir zaman dilimi içerisinde aşırı değer kazanması, asgari ücret artışı, ilave güvenlik maliyetleri olduğu görülüyor

Geçtiğimiz yıllarda ciro/kira oranında başa baş oranını yakalayan birçok perakendecinin, caddelerde faaliyet göstermeye devam ettiği fakat 2016 yılındaki ekonomik ve siyasi gelişmelerin yanı sıra düşen yabancı ziyaretçi sayısı nedeniyle zarar etmeye başladığı görülmüştür. Bu nedenle bazı markalar caddelerdeki dükkanlarını kapatmıştır veya daha düşük kira seviyesinde –muhtemelen- daha küçük mağazalara taşınmıştır. Turistlerin en çok ziyaret ettiği perakende caddesi olan İstiklal Caddesi; yıl boyunca görülen yabancı turist sayısındaki düşüşten olumsuz etkilenmiştir. Turist sayısındaki düşüşe ek olarak gelen yabancı ziyaretçilerin sosyoekonomik profilindeki değişim ve marka karmasının isimsiz markalar yönünde bozulması İstiklal Caddesi için birincil gündem maddesi haline gelmiştir. Bağdat Caddesi kentsel dönüşüm süreci nedeniyle gürültü ve görüntü kirliliğinden etkilenirken boşluk oranında kayda değer bir artış görülmüştür. Siyasi ve makroekonomik gelişmelerden olumsuz açıdan en az etkilenen bölge ise Nişantaşı’dır. Nişantaşı’nın; 2015 yılında yüksek müşteri talebine arz bağlamında cevap veremiyorken 2016 yılında düşen talep karşısında boş mağazalara ev sahipliği yaptığı görülmüştür.

Sektör bağlamında bakılırsa yeme-içme ile kozmetik sektörlerindeki markalar krizden en az etkilenen perakendeciler olarak öne çıkmıştır. Oyuncak gibi ürünlerin de sunulduğu çocuk marketleri ve spor giyim markaları da yıl boyunca iyi performans göstermiştir.

Küresel perakende görünümünde yeme-içme sektörüne ayrılan alanlar her yıl kesinlikle artış gösterirken Türkiye organize perakende pazarında son dönemde açılan alışveriş merkezlerindeki gastronomi alanlarının %30 seviyesine ulaştığı görülmektedir. Üzerinde durulması gereken önemli bir husus bu ‘büyüme’yi ‘çeşitlenme’nin takip etmemesidir. Birçok marka rakiplerinin menüsünden esinlenirken ikincil şehirlerdeki yeni restoran ve cafeler İstanbul ve Ankara’daki başarılı mekanların konseptini kendi şehirlerine uyarlamaktadır. İnsanların daha çok vakit geçirebilecekleri yeni nesil bistro, brasserie, cafe ve restoranları tercih ettiği gözlemlenmektedir.

Kaynak: JLL Türkiye