Markalar giderek daha fazla bilinçli kapitalizm üzerine stratejilerini geliştiriyorlar. Toplulukların beklentileri markaların inovasyon kültürünü biçimlendiriyor, bununla paralel olarak markaların tüketici gözündeki algısı hızla değişiyor. Markaların bu çerçevede 2014 yılında takip ettiği ve 2015’te de önem taşıyan trendleri Burcu Arıkan (Vivaki Digital – Senior Supervisor) sıralıyor;

Yurttaşlık Hakkını Savunan Markalar (Branded Government)

Bugünün dünyasında insanlar sosyal ve ekonomik konularda her şeyi devletten beklemekten vazgeçiyorlar. Kişilerin haklarını savunan özerk kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri yanında markalar da bu işe el attı ve bunu kurumsal sosyal sorumluk çatısı altında değil, komünitelerle direk çalışarak hayata geçiriyorlar. Bu noktada trafik data platformu Waze’in Connected Citizens uygulamasını örnek verebiliriz. Şehrin trafik durumunu iyileştirmek için data paylaşımına olanak veren bu platform ve Los Angeles, Rio de Janeiro, Barcelona, Florida, Boston, California ve Tel Aviv’de hizmet vermektedir. Waze ile sürücüler onlara sunulan ortak paylaşım sistemi sayesinde trafik problemlerini çözerek zamandan ve paradan tasarruf ettikleri bir düzeni hayata geçirmişlerdir.

Internet of Caring Things

2020 yılına kadar kadar 30 milyar cihazın birbirine bağlı olacağının tahmin edildiği bir dünyada, Nesnelerin Interneti (Internet of Things) akımından sonra yeni trend Internet of Caring Things. Yani birbirine dijital olarak bağlı objelerin kişilerin hayatlarında iyileştirici etkilerinin olması, fiziksel, zihinsel ve ruhsal katkıda bulunmasıdır. Akıl ve beden sağlığı, aile, güvenlik, fiziksel emniyet gibi bir çok konunun kapsandığı bu akımda, ilk aklımıza gelen uygulama, Google’ın yakın zamanda satın aldığı Nest akıllı ev ürünleri markası. Nest Thermostat ile ev ısısı dışardayken ayarlanabiliyor, aylık olarak ne kadar enerji tasarrufu yaptığınızı uygulama üzerinden hesaplayabiliyorsunuz. Nest Smoke Alarm ile dumanın seviyesine göre uyarı alabiliyorsunuz. Böylece Nest, mısır patlağı yakmak ile ciddi bir yangın arasındaki farkı karbonmonoksit seviyesine göre ölçüp kullanıcıya bildiriyor. Nest’in, karanlıkta alarm devreye girerse evi aydınlatma veya sinir bozucu alarm sesi yerine insan sesi ile uyarma gibi bir çok kullanıcı dostu uygulaması kişilerin hayatlarına iyileştirici etki sağlamaktadır.

Akıllı Şehirler Yaratma (Smart Cities)

 2050 yılına kadar, dünya nüfusunun %70’nin şehir merkezlerinde yaşayacağı tahmin ediliyor. Bu yüksek nüfus oranının getireceği problemlere çare bulmak için sosyal, ekonomik ve çevresel anlamda markalar çözüm bulma arayışına gitmektedirler. Bu konuda uzun yıllardır çalışma yapan markalara örnek olarak BMW’i verebiliriz. BMW Guggenheim Lab ile New York’tan Mumbai’e kadar sanat, teknoloji, kültür, eğitim, mimari ve sürdürülebilirlik açısından şehirler nasıl akıllı yaşam alanlarına dönüştürülür bununla ilgili ücretsiz eğitimler verilmekte ve programlar hayata geçirilmektedir. Örneğin, BMW’in MIT SENSEable City Lab ile üzerinde çalıştığı “Trash Mapping” projesinde şehirdeki atık yönetiminin nasıl daha akıllı, hesaplı yapılabileceğine dair çalışmalar yapılmıştır. Buna göre, geliştirilen akıllı tag’ler ile çöplerin nereye gittiği takip edilmiş, böylece çöplerin atıldıktan sonra akıldan çıkması önlenmiş ve bilinçli atık yönetimi vurgulanarak kişiler sorumlu davranmaya teşvik edilmiştir.

Görsel: http://senseable.mit.edu/trashtrack/

Makers Hareketi (Makers Movement)

 Son iki senedir oldukça sık duymaya başladığımız bu kavram özetle tasarımcılara, bağımsız üreticilere veya elinden herhangi bir şey üretmek gelen herkese fırsat eşitliği sunan yeni bir akım. Açıköğrenim kaynaklarının, ücretsiz yazılım programlarının, beraber üretme ortamlarının artması ile paralel olarak teknolojinin kolaylaştırıcı gücü ile artık herkes tek kişilik dev bir şirket. Bunun ilk akla gelen örneği olarak 3-D yazıcıya sahip kişilerin istedikleri ürünü 3 boyutlu olarak hazırlayabilmesini gösterebiliriz. Bugün 3 boyutlu yazıcıdan çıkan bir çok tasarım ürününün Etsy’de satıldığını görmekteyiz. Makers Movement toplumlar için neden önemlidir; ülke ekonomisini ele geçiren büyük şirketler karşışında küçük işletmelerin iflasına neden olan sisteme alternatif bir duruş olabilir ve kişilerin birebir üretim yapmaları ile ekonomik anlamda kalkınmaya neden olabilir. Bugün ekonomik krizle boğuşan ülkelerde kişilerin kendini finanse edebilmesi adına bir çıkış noktası olarak gözükmektedir. Bu akımı yakalayan belli başlı markalardan birkaçı olarak Intel, AMD, Oracle/Java, Ford, NASA, Levis, General Electric, Qualcomm’u sayabiliriz. Makers Hareketi’ne markaların katkısı farklı farklı olmaktadır. Örneğin; Levis lokal denim tasarımcılarını destekleyip bu tasarımları Levis Makers etiketlemesi altında websitesi üzerinden satışa sunmaktadır. General Electric ise farklı bir yöntem izleyerek Quirky sitesi ile işbirliğinde “Smarthomes- Akıllı Evler” konseptine uygun olanları hayata geçirmektedir. Buna ek olarak General Electric Garage oluşumu altında kişilere ücretsiz ekipman ve alan sağlayarak üretimde bulunmalarına destek olmaktadır.

Paylaşım Ekonomisi (Sharing Economy)

2014’te Davos’ta gerçekleşen World Economic Forum’da dünyayı değiştiren en yenilikçi şirketlerden biri seçilen Airbnb, hayata geçirdiği paylaşım ekonomisi ile seyahat sektöründe devrim yaratacak yeni bir alışkanlığı hayatlara soktu. Airbnb ile beraber konaklamada fırsat eşitliği yaratılırken, bireyler için yeni bir ekonomi, iş kolu yaratılmış oldu. Benzer amaçlar etrafında konumlanan markalar ise işbirliklerini entegre calışmalar ile devam ettiriyorlar. Örneğin, yukarıda kısaca bahsettiğimiz Nest Thermostats, Amerika Birleşik Devletleri’nde Airbnb ile işbirliği yaparak seçili evlerde ücretsiz olarak kullanılabilecek. Böylece, enerji tüketimi çok daha aza indirilecek. Yine benzer bir paylaşım ekonomisi uygulaması olan Uber ile bir çok marka işbirliği ile calışarak, kendi hedef kitlesi icin marka değeri yaratmaktadır. Örnegin, United Airlines uçuş saatlerine göre uygun bir Uber aracı bulma hizmeti sağlarken, OpenTable ile bir restorana rezervasyon yaptırdığınızda sizi restorana götürecek bir Uber aracı rezerve edebiliyorsunuz. Tüm bu entegre çalışmalar, kişilerin kendi ekonomilerini yaratma uğraşılarına markaların nasıl dahil olduğunu göstermektedir.

Sağlık Sistemlerinde Büyük Veri (Big Data) Kullanımı

Büyük Veri’nin oldukça konuşulduğu şu günlerde etkisini en çok havacılık, petrol, ulaşım, enerji, üretim ve sağlık sektörlerinde görmekteyiz. Accenture’ın 2014’te gerçekleştirdiği araştırmaya göre şirketleri %73’ü, tüm teknoloji bütçelerinin %20’ini Büyük Veri’ye ayırmaktadır. Peki sağlık sektöründe Büyük Veri kullanımını nasıl görmekteyiz? 2018’e kadar mobil sağlık sektörünün Amerika Birleşik Devletleri’nde 23$ billion dolara ulaşması beklenmektedir. Özellikle uzun süreli takip ve tedavi gereken hastalıklarda (sağlık harcamalarının %75’ini oluşturmakta) data kullanımına yönelik mobil sağlık uygulama ve teknolojileri giderek pazar payından daha çok yer kapmaktadır. Burada gerçek zamanlı olarak kullanıcıların dataları toplanmakta, ölçülmekte ve düzenli takip edierek muhtemel rahatsızlıklara karşı risk faktörleri belirlenmektedir. Örneğin, Medisafe şirketi bugün geliştirdiği uygulama üzerinden düzenli ilaç kulllanımına büyük kolaylık getirmektedir ve bu noktadaki karışıklıkları engellemektedir. Hepimizin bildiği gibi diyabet hastalarının bir gün içinde bir çok ilaç kullanmaları gerekmektedir. Mediasafe ile hastanın ilaç alma zamanları takip edilmekte, ilacını almayı unutursa ailesine veya belirttiği herhangi bir yakınına uyarı gitmektedir. Ek olarak General Electric ve Roche gibi bir çok firma tansiyon, kan şekeri ölçümlerini uygulama üzerinde kayıtta tutarak hastalık seyrine katkıda bulunmaktadırlar. Büyük Veri’nin hastalıklar ve ülke ekonomisi üzerindeki yadsınamaz etkisi görülse de, hasta bilgilerinin gizliliğinin istismar edilebileceği hala sıcak bir tartışma konusudur.

Detaylı bilgi için Vivaki Digital Senior Supervisor – Burcu Arıkan’a e-mail (burcu.arikan@vivakiturkey.com) veya telefonla (+90 212 315 9999) ulaşabilirsiniz.

Kaynakça:

• https://nest.com/
• http://trendwatching.com/trends/internet-of-caring-things/
• http://www.accenture.com/SiteCollectionDocuments/PDF/Accenture-Industrial-Internet-Changing-Competitive-Landscape-Industries.pdf
• http://trendwatching.com/trends/10-trends-for-2015/#slide-21
• http://techcrunch.com/2014/08/20/uber-api-part-deux/
• https://www.airbnb.com.tr/press/news/airbnb-partners-with-nest-to-help-community-continue-to-save-energy
• http://www.weforum.org/news/36-innovative-companies-recognized-world-economic-forum-technology-pioneers
• https://www.quirky.com/how-it-works
• http://time.com/104210/maker-faire-maker-movement/
• http://fortune.com/2014/12/15/cisco-ge-big-data/
• https://www.waze.com/tr/
• http://senseable.mit.edu/trashtrack/
• http://www.medisafeproject.com/
• http://www.gegarages.com/
• http://www.bmwguggenheimlab.org/what-is-the-lab