Şimdi e-ticareti değişime uğratan ve bunun sonucunda alışveriş alışkanlıklarını yeniden şekillendiren en son yenilikleri öğrenme ve bunlardan faydalanma vakti: Aralarında hem online hem de offline yenilikler var.

Bu noktada karşımıza dört ana başlık çıkıyor:

#1: E IS FOR EVERYWHERE  “İÇİNDE E HARFİ GEÇEN KAVRAMLAR HER YERDE”

Tüketiciler için bir internet sitesinde gezinmek ve bir ürün bulup satın almak aslında (e)ticaretin daima bir tık (ya da ekrana şöyle bir dokunuş) kadar uzakta olduğu bir dünyaya adım atmaktır.

Hatta ‘m’-ticaret ve ‘t’-ticaret de hızla e-ticaretin yanına katılmakta (mobil cihazlar ve tabet, televizyon sayesinde). Sonuçta tüketiciler kendilerine uygun ürünü, doğru fiyattan bulup alabilmek için, eğlenceli buldukları her türlü teknolojiyi kullanacaklardır.

SCREEN CULTURE “EKRAN KÜLTÜRÜ” Dünyayı etkisi altına alan ekran kültürü fenomeninden 2012 Yılının En Önemli 12 Tüketici Trendi bültenimizde söz etmiştik. Pek çok yenilikçi uygulamaya sahip ileri teknoloji ürünü akıllı telefon ve tablet bilgisayarlar sayesinde tüketiciler artık istedikleri yer ve zamanda alışveriş yapma şansına sahip*. Elbette bu durum otobüs duraklarından TV programlarına kadarakla gelebilecek her türlü mecrayı (r)etailer (perakendeciler) için potansiyel birer satış noktasına dönüştürüyor.

ALL THE WEB’S A (SHOP) WINDOW “İNTERNET ASLINDA BÜYÜK BİR VİTRİN” Tüketicilerin karşılarına çıkan her şeyi anında kolayca satın alabilme imkânı fiziksel dünyayla sınırlı değil. Tüketiciler arasında internette karşılaştıkları resim ve videolardaki ürünlere tıklayıp satın almak giderek yaygınlaşan bir davranış*.

*Her zaman olduğu gibi bu yeni teknolojiyi de yayınladıkları resim ve videoların içine rahatsız edici boyutta reklam yerleştirmek için bir fırsat olarak görecek bir grup insan çıkacaktır. Bu yöntemle ekleyeceğiniz reklamların zarif, tanıtıcı ve her şeyden önemlisi kullanıcı tarafından istenir ve kabul edilir türde olması gerektiğini sanıyoruz söylememize gerek yok. Ve hayır, açılıp duran pop-up pencereler hiçbir zaman ‘cool’ olmayacak.

ON TO OFF “ON’DAN OFF’A” Tüketicilerin neredeyse tamamının on-line olduğu bir zamanda yaşıyoruz. Buna rağmen online dünyanın en önemli markalarının bile ara sıra sanal kimliklerinden sıyrılarak tüketicileriyle gerçek dünyada da iletişime geçmesi büyük önem taşıyor. Zira RETAIL RENAISSANCE trendinin de işaret ettiği gibi tüketiciler uzunca bir süre daha ‘gerçek’ tecrübe taleplerinden vazgeçmeyecekler.

OFF TO ON “OFF’DAN ON’A” Tüketiciler nasıl sadece-internette satılan bazı markaları mağazalarda da bulmaktan hoşlanıyorlarsa, mağazalarda gördükleri ürünlerin tamamına da online olarak erişilebilmeyi bekliyor. Markaların internetten satış yapması yeni bir şey olmamasına karşın birkaç yenilikçi OFF TO ON uygulaması dikkat çekmekte.

#2: (M)ETAIL

Amazon’dan bu yana başarılı e-ticaret sitelerinin hepsi müşterilerine kişiye özel tecrübeler sunmaya özen göstermekte. Ancak tüketiciler artık çok daha zengin ve çok daha derinden kişiselleştirilmiş, özelleştirilmiş online tecrübeler peşindeler – yani e-tail gittikçe daha çok (M)ETAIL oluyor.

(M)ETAIL trendinin arkasında tüketicilerin (diğer tüketiciler, ya da en azından gerçek kişiler tarafından yapılan) kişiye özel tavsiyeler ve son derece kişiselleştirilmiş ürün ve hizmetler talebi yatıyor.

Tüketicilerin stil ve zevklerini sergilemelerini sağlayan her tür platformu kolayca benimsediklerini (sosyal ‘duvara asma’ sitesi Pinterest’te de olduğu gibi) ve diğer yandan, herhangi bir alanda otorite olan, seçimlerine güvendikleri kişilerin yaptığı yüksek kaliteli ürün ya da hizmet tercihlerini öğrenmeye can attıklarını düşünürsek (bağımsız, dizayn odaklı Fab.com örneğindeki gibi), her türlü özel seçki trendinin gelecekte de etkisini sürdürmesini beklemek hiç de yanlış olmaz.

CASHING IN ON CURATION “SEÇİMLERİ NAKDE ÇEVİRMEK” Cazip, ilham verici ve kullanışlı ürün ve hizmetleri keşfetmek, derlemek, yorumlamak, başkalarıyla paylaşmak ve tavsiyelerde bulunmak sıradan tüketicilere statü kazandıran bir şey. İşte bu statü hissi tüketicilerin kendi seçkilerini oluşturarak diğer insanların tercihlerini etkilemeleri trendinin daha uzun zaman devam edeceğinin de ipucunu veriyor. Tüketicilerin çoğunun SOCIAL-LITE olmak için herhangi bir ek teşvike ihtiyaç duymamasına rağmen, paylaştıkları bilgiler için kendilerini ödüllendiren marka ya da platformlardan hoşlanacakları kesin.

Ama sizi uyaralım, konunun insanları hakkınızda övgü dolu tweetler göndermeleri ya da size ‘beğenmeleri’ için rüşvet vermekle ilgisi yok. Markalar için tüketicilerin kendiliklerinden sergiledikleri tavır ve davranışları doğal ve samimi yollarla teşvik edip ödüllendirmek çok daha akıllıca bir davranış olacaktır.

SELL-YOUR-OWN STORES “KENDİN YAP KENDİN SAT” Tüketicilerin sipariş üzerine, kişiye özel olarak üretilen ürünlerin vadettiği mükemmel uyum ve prestiji her daim çekici bulduğu bilinen bir gerçek. Sipariş verme ve karşılanma süreçlerinin birbirinden ayrıştığı e-ticaretin vaadi de işte tam da bu, yani kitlesel kişiselleştirme. Elbette diğer yandan tüketicinin üreticiye dönüşmesi mega trendinin de süratle gelişip yaygınlaşmakta olduğunu hatırlatalım.

Öncü marka ve girişimciler tüketicilerine yıllardır ürünlerini sıfırdan yaratma, dizayn etme ya da üzerlerinde çeşitli değişiklikler yapma fırsatı tanımaktaydı. Son dönemde sosyal ağlar bu tüketici-üreticilerin kendi tasarladıkları ürünleri satarak bu yolla kar etmelerinin de önünü açtı.

RETAIL INVEST-MENT “PERAKENDEYE YATIRIM” Üretimin ve dağıtımın şeffaf olmayışı eskiden tüketicileri birileri (örneğin uzak ve ilgisiz bir marka) tarafından beğeneceği düşünülerek üretilmiş ürünlerle karşı karşıya bırakıyordu.

Şimdi artık sosyal ağlardaki artan şeffaflık ve işbirliği sayesinde, tüketiciler ilgilerini çeken özel ürün ya da projelerin üretimine destek verebilmekte. Diğer yandan Kickstarter gibi platformlar girişimci, tasarımcı ve yaratıcı üreticilere ürünlerini doğrudan tüketicilere sunma imkanı veriyor.

E-ticaret’in sahip olduğu neredeyse sonsuz esneklik kademe fiyatlamaanlayışını kutulu setler ya da sınırlı üretim serilerinden çok daha ötesine taşıdı. Her daim özel, değerli, benzersiz STATUS STORIES (STATÜ HİKAYELERİ) peşinde olan tüketiciler, günümüzde beğendikleri projelere sadece satın alarak değil, aynı zamanda yatırım yaparak da destek vermeye başladılar.

AT YOUR SERVICE “EMRİNİZE AMADE” Gerçek bir mağaza atmosferinde alışveriş yapmanın en önemli avantajlarından birisi de satış görevlileri ile konuşarak onların tavsiyelerini alabilmektir. Artık internetten satış yapan e-tailerlar da müşterilerine bu hizmetin aynısı ve hatta daha fazlasını vermek için yaygın olarak kullanılan sosyal teknolojilerden faydalanma şansına sahip.

Günümüzde tüketicilerin aradıkları mükemmel ürünü bulmak konusunda faydalanabilecekleri sınırsız sayıda online hizmetten bahsetmek mümkün. Bunlar arasında herkesin ulaşabileceği ortak alanlardaki bilgileri derleyen hizmetleri ya da tüketicilerin diğer tüketicilerle iletişime sokarak tavsiyeler almalarını mümkün kılan uygulama ve platformlar saymak mümkün.

#3: E(ASY)-COMMERCE

Kıyafet, ayakkabı, mobilya, meyve sebze gibi bir zamanlar inter-net üzerinden satılması imkansız olduğu düşünülen pek çok şeyin şu anda sanal sepetleri doldurmakta olduğunu biliyoruz. Ve bu sadece bir başlangıç. Aşağıdaki alt trendler, doğru bir altyapı ile şu ana kadar satın alınan her şeyin neden online olarak da satın alınabileceğini gayet iyi gösteriyor.

PERFECT FIT “TAM BANA GÖRE” Herhangi bir şeyi görmeden, dokunmadan ya da denemeden satın almak zorunda olmanın önemli bir bariyer olmayı sürdüreceği kesin. İnternetten satış yapan pek çok popüler site eskiden beri müşterilerinin bu tür endişelerini gidermek için geniş iade seçenekleri sunmaktaydı. Şimdi ise, en son çıkan teknolojiler sayesinde, artık tüketiciler tek seferde kusursuz bir alışveriş yaptıklarından çok daha fazla emin olabilirler.

DELIVERY DELIGHT “TESLİMAT MEMNUNİYETİ” Günümüzde müşterilerin NOWISM eğilimi ve anında memnuniyet arzusu içinde kıvrandıkları düşünüldüğünde (internetten satın alınan ürünlerin teslimatında genelde yaşanan sıkıntılar da hesaba katıldığında), online alışverişte kusursuz teslimatın, hatta teslimatı zevkli hale getirmenin neden her e-girişimcinin ve e-tailer’ın öncelikleri arasında olması gerektiği ortaya çıkıyor. ‘İnternetten satın al, mağazadan teslim al’ türündeki hizmetler popülerliğini korumaya devam ediyor.

LIFE: SUBSCRIBED  “HAYAT: ÜYELİK İŞLEMLERİNİZ TAMAMLANDI” Abonelik sistemine sahip internet sitelerinin sayısındaki dikkat çekici artışı devam ederken; başarılı iş modeli ve sağladığı kolaylıklar nedeniyle bu ‘trendin’ kesinlikle abone olmanız gereken trendlerden biri olduğunu söyleyebiliriz.

PERFECT PAYMENTS  “KUSURSUZ ÖDEME SİSTEMİ” Günümüzde internet kullanıcılarının çoğu internetten alışveriş yapmak konusunda kendilerini (oldukça) rahat hissediyor. Evet hala birtakım endişeler var, ancak ara sıra gündeme gelen ufak tefek aksaklıklar dışında, online satışlar tüm diğer harcamaları geride bırakmış durumda. Bununla birlikte ödeme yapma sürecinin çoğu durumda hala kusursuz olmaktan oldukça uzak olması, internette ödeme yapmayı daha hızlı, daha kolay ve daha güvenli hale getirmeye yönelik her türlü inovasyon için fırsat anlamına geliyor.

#4: OH WHAT A WONDERFUL WEB “HARİKA INTERNET”

Evet bazı faktörler (tadına bakmak, koklamak, fiziksel etkileşim gibi) insanları halen daha ‘gerçek dünyada’ alışveriş yapmaya itmekte. Ancak sanal dünyanın da kendine özgü bir takım avantajları yok değil. Birlikte hareket etme fırsatı, ulaşım ve erişim kolaylığı, şeffaflık ve paylaşılabilir olmak bunlardan sadece birkaçı.

Aslında tüketiciler artık online tecrübelerinin offline tecrübelerinin aynısı olmasını değil, offline tecrübelerinin gelişmiş bir versiyonu, hatta offline olarak asla yapamayacakları şeyleri onlara sunan bir tecrübe olmasını bekliyor.

NICHE RICHE “NADİR VE DEĞERLİ” E-ticaret tüketicilerin hem özel türde nadir ürünleri bulup çıkartabilecekleri, hem de eBay ve Amazon gibi online mega avmlerden alışveriş yapabilecekleri uçsuz bucaksız bir koridoru andırıyor.

İnsanlar küçük ölçekli zanaatkar dükkanları gerçek hayatta olduğu kadar internette de çekici buluyorlar. Gerçekten de online tüketiciler artık kıyıda köşede kalmış en küçücük dükkanları bile keşfedip (arkadaş tavsiyesi ya da seçimlerine güvendikleri kişilerin yönlendirmesiyle) garip, eşsiz ya da özel bir hikayesi olan ve kişisel zevkleriyle bire bir örtüşen ürünleri bulup satın almaktalar. Konuya iş kurmak açısından baktığımızda bugün artık Shopify, Payvment, eBayXcommerce, Taobao ve benzeri sınırsız sayıda çözüm ve platform sayesindeonline mağaza açmak artık daha önce hiç olmadığı kadar kolay bir iş.

CROWD CLOUT “KALABALIĞIN GÜCÜ” Günümüzün neredeyse sürekli online ve sosyal ağlara bağlı tüketicileri için kalabalığın gücünü yepyeni ve yenilikçi şekillerde kullanmak daha önce hiç bu kadar kolay olmamıştı.

TOTAL TRANS-PARENCY “TAM ŞEFFAFLIK” Bugüne kadar TRANSPARENCY TRIUMPH (ŞEFFAFLIĞIN ZAFERİ) fenomeninden ve internette özgürce dolaşan bilginin tüketici beklentilerini ve kurumların davranış biçimini nasıl yeniden şekillendirdiğinden pek çok defa söz etme fırsatı bulunmuştur.

Eğer şeffaflık 1.0 diğer (gerçek!) insanların ürün ve hizmetler hakkında tam olarak ne düşündüğünü öğrenmenin heyecanıyla ilgili bir şey idiyse, şeffaflık 2.0 ile birlikte bu bilgi satın alma kararının olmazsa olmaz bir ön koşulu haline geldi; ve şu an söz konusu olan şeffaflık 3.0 da alışveriş ve deneyimin neredeyse her bakımdan şeffaflaşması ile ilgili olacak: imalat, fiyatlandırma, ürün değerlendirmeleri, popülerlik seviyesi ve hatta kişiye uygunluk.

ETAIL-TAINMENT “ONLINE ALIŞVERİŞ EĞLENCESİ” ‘Offline’ (gerçek) dünyada başarılı perakendeciler sıradan bir mağaza ziyaretini zevkli veya heyecan verici bir aktivite haline dönüştürmeyi başaranlardır.

E-tailer’lar gerçek dünyadaki alışveriş deneyiminin aynısını sanal dünyada yeniden yaratmaya çalışmaktansa e-ticarete fiziksel perakendecilikte karşılığı olmayan bir ‘eğlence’ unsuru katacak yeni yöntemler uygulamayı deneyebilir;tüketicilerin aralarında işbirliği yapmalarına, rekabet etmelerine ve alışverişi (sanal) bir oyuna çevirmelerine izin vermek gibi.

Trendwatching Mayıs Raporu’nun tamamına buradan ulaşabilirsiniz.