Kanunda yer verilmeyen ayrıntılı hükümleri ve düzenlemeleri içeren “Yayın Hizmeti Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete’nin bugünkü (3 Kasım 2011) sayısında yayınlandı ve yürürlüğe girdi.

Bu yönetmelik, reklamlarla ilgili kanunda net olmayan birçok konuya açıklık getiriyor. Yeni kuralları soru-cevap şeklinde aşağıda bulabilirsiniz. Yazının sonunda bulunan dökümanda da ilgili yönetmelik maddeleri yer almakta.

KUŞAK, BANT VE LOGO REKLAMLAR

Reklam süreleriyle, kuşak sayısı ve kuşak süresiyle ilgili yeni düzenlemeler var mı?

• Reklam süresi, kanunda da belirtildiği gibi, 1 saatin yüzde yirmisini, yani 12 dakikayı aşamayacak. 1 saat içinde en fazla 6 kuşak açılabilecek. Ancak, kuşak süreleri ile ilgili bir kısıtlama yok. 1 saatteki toplam 12 dakikalık reklam süresi, 6 kuşaktan fazla olmamak üzere, istenen kısalıkta ya da uzunlukta kuşak açılarak kullanılabilecek.
• Yönetmelikte, bazı program tipleri için, reklam kuşaklarının sıklığı ile ilgili düzenleme yer alıyor. Sinema, tv filmi, haber bülteni ve çocuk programları 30 dakikadan fazla ise, ilk 30 dakika reklamla kesilemeyecek ve ilk 30 dakikadan sonra da her otuz dakikada bir reklam kuşağı yerleştirilebilecek.
• Ayrıca maç ve benzeri bölümlerden oluşan yayınlarda, reklam sadece duraksama veya devre arasında yayınlanabilecek.

Saatte 12 dakikalık reklam süresine neler dahil?

• Tele-alışveriş, program desteklenmesi, ürün yerleştirme, yayıncı program tanıtımı, reklam kapağı, kamu spotları, saatin yüzde yirmisine yani 12 dakikaya dahil değil. Ancak ilgili maddedeki ifadeye göre (11-3), bant ve logo reklamlar 12 dakikaya dahil ediliyor. (Yönetmeliğin taslak metninde bant/logo reklamlar 12 dakikadan hariç tutulmaktaydı.)

Bant / logo reklamlar hangi sıklıkta ve kaçar saniye olabilecek?

• Bant / logo reklamların yayın süresi maksimum 10 saniye olabilecek. (Şu an uygulamada olan 8 saniye idi, yeni yönetmelikte bu süre artırılmış.)
• Yönetmelikte, bant / logo reklamların sıklığı ve toplam süresi ile ilgili bir kısıtlama yok.  Ancak reklam süresine dahil ediliyor.

Bant / logo reklamlar ne koşulla yayınlanabilecek?

• Bant / logo reklamlar, ekranın %20’sini aşamayacak ve sesli olamayacak. Bu reklamların yayını süresince özel bir ibare ekranda duracak.

Hangi programlarda reklam yayını ile ilgili yasak ya da kısıtlar var?

• Dini tören içinde reklam ya da tele-alışveriş yapılamayacak.
• Haber bültenleri ve çocuk programlarında bant / logo kullanımı yasak.
• Çocuk programlarıyla birlikte ya da içinde, bazı gıda ve maddeleri barındıran yiyecek ve içeceklerin reklamı yapılamayacak.

Hangi ürünlerin ticari iletişimiyle ilgili yasak ya da kısıtlar var?

• Reçeteye tabi olmayan ilaçların reklamları yapılabilecek ancak Sağlık Bakanlığı’nın bu ilaçlara dair liste yayınlaması  gerekiyor. (Not: Böyle bir liste henüz olmadığından pratikte durum değişmeyecek, reçetesiz ilaç reklamı henüz yapılamayacak.)
• Alkol, tütün, reçeteli ilaç/tıbbi tedavi, falcı/medyum/astrolog hizmetleri, eş/arkadaş bulma hizmetleri, silah reklamları yasak.
• Yukarıda da belirtildiği üzere gibi, bazı gıda ve maddeleri barındıran yiyecek ve içeceklerin reklamı, çocuk programlarıyla birlikte ya da içinde yapılamayacak. (Not: Bu madde, kanundakine göre biraz detaylandırılmış olsa da (yiyecekler biraz daha netleştirilmiş-ilgili maddeyi okuyunuz) hala belirsizlik içeriyor. Örneğin, bir yiyecek, çocuk programlarında yayınlanmak için ne derecenin altında şeker barındırabilir, nereden sonrası sakıncalı, buna nasıl karar verilecek ve kim karar verecek, belirtilmiyor.)

PROGRAM DESTEKLEME (PROGRAM SPONSORLUĞU)

Program desteklemede, sunar-sundu, devam edecek-ediyor süreleri ne olacak?

• Program desteklemeye, yeni yönetmelikle oldukça fazla sınır getirilmiş durumda. Sundu-sunar süreleri 10 saniyeden 5 saniyeye indiriliyor. Reklam kuşaklarına giriş çıkışlardaki devam ediyor-edecek süreleri ise eski uygulama gibi, yani 5 saniye. Bu 5 saniyelik sürelerde, markanın logosu, imajı, ismi dışında, satışa teşvik edecek, yönlendirecek hiçbir ifadeye yer verilemeyecek.

Program tanıtımlarında sponsor ismi geçebilecek mi? Sponsorlar, program içinde uygulama yapabilecek mi?

• Program tanıtımlarında, program sponsorunun ismi geçemeyecek.
• Sponsor firma, programın içinde, ürün yerleştirme yöntemiyle mal ve hizmetlerini tanıtamayacak, ürünlerine atıfta bulunamayacak.
• Sponsorun ismi, program adında geçemeyecek.

Program destekleme her ürün için ve her program için kullanılabilecek mi?

• Reklam yapamayan ürün ve hizmetler, program sponsorluğu da yapamayacak.
• Tıbbi ürün/tedavi satan şirket/kişi program sponsorluğu yapabilecek, ancak reçeteye yazılabilecek ürün ve tedavi ismi/logosu/markası kullanılamayacak, sadece şirketin ismi/markası/logosu kullanılabilecek.
• Haber programları ve dini tören yayınlarında program destekleme yapılamayacak.

ÜRÜN YERLEŞTİRME

Ürün yerleştirme sayısı konusunda kısıtlama var mı?

• Bir saatlik yayın süresinde en fazla 4 ürün yerleştirmesine izin verilecek.
• Ürün yerleştirme esnasında yerleştirilen ürüne dair bant reklam yapılamayacak.

Ürün yerleştirmeyle ilgili içeriğe dair sınırlamalar var mı?

• Uygulama esnasında, ürüne ilişkin ayrıntılı bilgi verilemeyecek, ürünün satın alınması direk teşvik edilemeyecek ve ürüne aşırı vurgu yapılamayacak.

Programda ürün yerleştirme olduğu nasıl belirtilecek?

• Kanunda da belirtildiği gibi, ürün yerleştirme uygulaması yapılacak programın başında, sonunda ve reklam arası sonrasında program başladığında “Bu programda ürün yerleştirme bulunmaktadır.” ifadesi yayınlanacak.

Hangi program tiplerinde ürün yerleştime yapılabilecek?

• Sinema, tv filmi, dizi, spor, genel eğlence programlarında ürün yerleştirme yapılabilecek. Haber bülteni, çocuk programı ve dini tören yayınlarında yapılamayacak.

Ürün yerleştirme her ürün için kullanılabiliyor mu?

• Ticari iletişimi yasaklanan ürünlerin ürün yerleştirmede kullanımı da yasak.

TELE-ALIŞVERİŞ

Tele-alışveriş yayın süresi ne kadar?

• Bir gün içinde (24 saat) en fazla 1 saatlik tele-alışveriş yayını yapılabilecek.
• Tele-alışveriş yayını kesintisiz en az 15 dakika olabilecek. Dolayısıyla günde maksimum 4 adetlik tele-alışveriş kuşağı açılabilecek.
• Tele-alışveriş süreleri reklam süresine dahil edilmeyecek.