Türkiye Değerler Atlası 2012 Araştırması’nın sonuçları, Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Dünya Değerler Araştırmaları Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yılmaz Esmer tarafından açıklandı.

Prof. Dr. Esmer, sosyal bilimler alanında dünyanın en geniş kapsamlı projesi olarak gösterilen bu araştırmanın Türkiye sonuçlarını içeren çalışmasının, Türk toplumunda değişimin kültürel sınırlarını belirlemeye yönelik olduğunu kaydetti.

‘Değerler Atlası’ kapsamında 1990’dan itibaren 14 araştırma yapıldığını belirten Esmer, ‘Son 22 yılda hiç kuşkusuz bazı değerler değişime uğradı. Araştırmada bu değişimleri oldukça ayrıntılı bir şekilde izlemek mümkün. Ancak bazı alanlarda da değerler dünyamızın şaşırtıcı biçimde aynı kaldığı gözleniyor’ dedi.

‘Dört alanda değerler değişmedi’

1990 ile 2011 arasında dört alanda ‘değer’lerin hemen hemen sabit kaldığına dikkati çeken Esmer, bunları ‘dindarlık düzeyi, kadının toplumsal statüsü, siyasi katılım ve hoşgörü’ olarak sıraladı.

Prof.Dr. Esmer, ’10 puanlık bir skalaya göre toplumun dindarlık oranı 1990’da 6.98 iken bugün 7.01, kadının toplumsal statüsü 2.61 iken 2011’de 3.01, siyasi katılım 2.38 iken 2.04 ve hoşgörü 3.38 iken 4.01 düzeyinde tespit edildi. Bu dört değer alanında meydana gelen değişme yok mertebesinde’ dedi.

Araştırmada yer alan verilerin Türkiye bölgelerinin ayrıntılı bir haritasını oluşturmaya yetmeyeceğini vurgulayan Esmer, ‘Ama doğu ile batıyı, kuzey ile güneyi, İstanbul’u, İzmir’i değerler açısından ana hatlarıyla tanımlayan haritalar, Atlas’ın önemli özelliği’ diye konuştu.

Türkiye’nin toplumsal değerlerinin Avrupa ülkeleri ile benzeşimi ve ayrışımına da Atlas’ta yer verildiğini belirten Prof.Dr. Esmer, ‘Türk toplumunun zihin haritasının anlamlı bir şekilde yorumlanabilmesi için mutlaka diğer toplumlarla bir karşılaştırma yapmak gerekiyor. Atlas, çok çeşitli değerler açısından Türkiye ile Avrupa ülkelerinin bir karşılaştırmasını da sunuyor’ dedi.

‘İnsanlara güven oranı düşük’

64 kente dağılmış 2 bin 205 denekle görüşülerek gerçekleştirildiği bildirilen araştırmadan bazı sonuçlar şöyle:

‘Türkiye, insanların birbirine en az güvenebildikleri ülkelerden biri. ‘Genel olarak insanlara güvenilebilir’ diyenlerin oranı Türkiye genelinde yüzde 12 seviyesinde tespit edildi. Güvenin en düşük olduğu bölgeler yüzde 7 ile Batı Anadolu ve Trakya, en yüksek olduğu bölge ise yüzde 16 ile Orta Anadolu oldu. Araştırmada, bu oran Danimarka’da yüzde 76 ile en yüksek seviyeye çıkarken, Arnavutluk (yüzde 11), Güney Kıbrıs Rum Cumhuriyeti (yüzde 9) ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (yüzde 5) rakamıyla Türkiye’nin gerisinde kaldı.’

‘Orduya güven azaldı’

Araştırmaya göre, Türkiye’de orduya güven 1990’lardaki yüzde 90’lar seviyesinden bugün yüzde 76’ya düştü. Araştırmada, orduya güvenin özellikle 2008 yılından itibaren düşüşe geçtiğine işaret edildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne duyulan güvenin yüzde 58 olduğu belirtilen araştırmada, bu oranın 1990’da tespit edilen değerle aynı olduğu bildirildi.

Araştırmada, Türkiye’de hükümete duyulan güvenin 2001’de yüzde 29 olarak belirlendiği ifade edilerek, bugün ise oranın yüzde 62’ye ulaştığı kaydedildi.

Din

Araştırmaya göre, Türk toplumu dünyanın en dindar toplumları arasında yer alıyor.

İbadet ve dünya görüşüne ilişkin sorulardan oluşan 10 soruluk bir ölçeğe göre insanların kendilerini dindar olarak tanımlama düzeyini belirleyen araştırmada, Türkiye’de bu oran yüzde 85 olarak tespit edildi. Araştırmada, 1990’da bu oranın yüzde 75 olduğu kaydedildi.

Araştırmada, Türkiye’de haftada bir kez veya daha sık camiye giden erkeklerin oranının yüzde 57, Türkiye toplumunda oruç tutanların oranının ise yüzde 86 olduğu bildirildi.

Siyaset

Türkiye toplumunun 47 Avrupa Konseyi üyesi ülke arasında kendisini siyasi olarak ‘en sağda’ tanımlayan toplum olduğu ifade edilen açıklamada, Türkiye toplumunun 10 üzerinden 6.4 puanla Avrupa’nın ‘en sağında’ yer aldığı, onu 6.3 puanla Gürcistan’ın takip ettiği bildirildi.

Araştırmaya göre, Türkiye’de ise Doğu Anadolu Bölgesi 7.6 puanla ‘en sağda’, İzmir 5.2 puanla ‘en solda’ yer aldı.

Evlilik

Araştırmaya göre, ‘Evlilik modası geçmiş bir kurumdur’ görüşüne katılanların oranı Türkiye’de yüzde 6 olarak tespit edildi.

Bu oranın Fransa’da yüzde 35 olduğuna işaret edilen araştırmada, Türkiye’de bu oranın 2008’de yüzde 8 olduğu bilgisine yer verildi.

Araştırmada, Türk toplumunun muhafazakarlık seviyesinin de din, kadın hakları, aile, siyaset gibi alanlarda hazırlanan 18 soruluk bir ölçekle ölçüldüğü belirtildi. Buna göre Türkiye’nin muhafazakarlık seviyesi yüzde 63 olarak tespit edildi. Araştırmada, bu oranın 1990’da yüzde 60.34, 2001’de de yüzde 64.80 olduğu vurgulandı.

Kaynak: Stargazete.com

2011 yılında açıklanan Türkiye Değerler Araştırması sonuçlarına da buradan ulaşabilirsiniz.