Vivaki Business Intelligence olarak Global Web Index Araştırması* ve TGI** 2013 Spring dönemi verileriyle hazırladığımız bu çalışmada; Türkiye’de medya kullanımının, teknolojik cihaz sahipliğinin yıllara göre nasıl ve ne yönde değişim gösterdiğini değerlendiriyoruz.

Raporun tamamına Campaign Türkiye Dergisi Ocak sayısından ulaşabilirsiniz.

2013 yılının getirdikleri arasında belki de en önemli ve dikkat çekici olanı, cep telefonu sahibi kişi sayısının TV izleyici sayısını geride bırakması oldu. TGI Araştırması verilerine göre Türkiye’deki 15 yaş üstü bireylerin %84’ü günde en az bir saat TV izlediklerini belirtirken, cep telefonu sahipliği oranı ise önceki yıla kıyasla %4 oranında artarak %85’e ulaştı. TV içeriklerinde ise platformlar arası geçişler söz konusu; her ne kadar televizyon izleme oranı yıllar içinde düşüş sergilese de, internetin ve mobil cihazların yaygınlaşması, online videolara olan talep ve uydu cihaz sahipliğindeki artış, TV’de yayınlanan içeriklerin erişimini hala üst düzeyde tutuyor.

İnternetin Yaygınlaşması Geleneksel Mecraların Erişimini Düşürüyor

Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte TV içeriklerine her ne kadar farklı platformlar aracılığıyla online olarak erişim sağlansa da Türkiye’de TV, erişimi hala en yüksek mecra. Tabii bu durum TV’nin erişimini hiç düşürmüyor değil; TGI Araştırması’na göre iki sene önce Türkiye’deki 15 yaş üstü bireylerin %87’si bir önceki hafta TV izlediklerini belirtirken, bu oran bu sene %84’e düşmüş durumda. İçeriklere internet üzerinden erişim sağlanması sadece TV’nin değil, yazılı basın, radyo ve hatta sinemanın da erişimlerinin düşmesine neden oldu. Geride bıraktığımız yıllarda kullanımı en çok düşüş gösteren mecra, gazete olarak dikkat çekiyor. Tüketici açısından online ve offline erişimin belki de en çok farklılaştığı mecra olan gazetenin 2011 yılındaki erişimi %55 iken, 2013 yılında bu oran %48’lere kadar düştü. Gazetenin online yükselişi ve internet üzerinden haber iletişimi sağlamak, fiziksel olarak gazete okumayı düşürüyor. Aynı durum dergi için de geçerli; dergi erişimi iki sene içinde %4’lük bir düşüş gösterdi.

Türkiye’de kullanımı artan mecraların başında ise doğal olarak internet geliyor. IAB İnternet Ölçümleme Araştırması sonuçlarına göre 2011 yılında, 12 yaş üstü bireylerde internet kullanım oranı %40 iken, bu oran 2013 yılında %45’e çıkmış durumda. Yıllar içinde akıllı telefon penetrasyonunun da artmasıyla birlikte mobil internet kullanımı da aynı doğrultuda artış gösterdi. 2011 yılında mobil internet kullanımı %10 iken, 2013 yılında %19’a ulaştı. Online video izleme oranları ise %12’den %15’e yükseldi.

Mobil Cihazların Yükselişi Sürüyor

TGI Araştırması’na göre Türkiye’deki 15 yaş üstü bireylerin %85’i cep telefonu sahibi. Akıllı telefon sahiplik oranı ise %30. Akıllı telefonlar, geride bıraktığımız yıllarda en yüksek artışı gösteren cihazların başında geliyor. Başka bir mobil cihaz olan tabletler de yıllar içinde artış göstermiş olmasına rağmen sahiplik oranı diğer cihazlara kıyasla hala düşük seviyelerde. Bilgisayar sahipliğine bakıldığı zaman ise, masaüstü bilgisayarların düşüşü, dizüstü bilgisayarların ise yükselişi görülüyor. İki sene önce %12 olan dizüstü bilgisayar sahipliği, geride bıraktığımız yıl %16’ya yükselmiş durumda. TV izleme platformlarında ise hanelerde uydu sahipliğinin arttığı görülüyor. 2011 yılında hanelerin %71’inde uydu alıcı cihaz bulunmakta iken, 2013 yılında bu oran %86’ya yükselmiş durumda. Kablolu TV’de ise küçük de olsa bir düşüş görülüyor.

Gençler Sinemada, Yaşlılar TV Başında

Türkiye’de mecra kullanıcılarının profiline  yaş bazında bakıldığında, TV izleyicileri ve gazete okuyucuları arasında yaş dağılımında çok fazla farklılık gözlemlenmediği, internet, online video ve sinemada ise gençlerin yoğun olduğu görülüyor. 15-34 yaş arası kullanıcılar, internet kullanıcılarının %60’ını oluştururken, sinema izleyicilerinin ise %71’ini oluşturuyor. 45 yaş üstü kullanıcıların en yoğun olduğu mecralar ise, TV, gazete ve radyo. 45 yaş üstü kullanıcılar, TV izleyicilerinin %34’ünü, gazete okuyucularının %33’ünü, radyo dinleyicilerinin ise %30’unu oluşturuyor.

Medya kullanıcıların dahil oldukları SES gruplarına bakıldığı zaman ise; sinema, mobil internet, dergi ve internet kullanıcıları arasında AB SES grubu kullanıcılarının yoğun olduğu görülüyor. Diğer mecralara göre TV ve radyoda ise C2 ve DE SES gruplarına dahil tüketiciler daha yoğun.

Akıllı Telefonlar Genç İşi

Türkiye’de cihaz sahipliği profilinde SES grubu dağılımına bakıldığında cep telefonu ve akıllı telefon kullanıcılarının AB grubunda yoğunlaştığı görülüyor. Masaüstü ve dizüstü bilgisayarların sahipliği ise yakın profil sergiliyor; bu iki cihaz 15-24 yaş arası kullanıcılarda toplanmış durumda. SES gruplarına bakıldığında ise, bu cihazlar AB ve C1 SES grubu kullanıcılar tarafından daha fazla tercih ediliyor. Tablet sahipliğinin yaş kırılımında 15-24 ile 35-44, SES grubu dağılımında ise AB ve C1 gruplarında yoğunlaştığı görülüyor.

* Global Web Index Araştırması: Türkiye’nin de dahil olduğu, 36 ülkede 250.000′i aşkın katılımcıyla gerçekleştirilen Global Web Index Araştırması, “her gün bağlanan” internet kullanıcısını temsil etmektedir. Araştırmada, her gün internete bağlanan ve günde 1 saatten fazla vakit geçiren 16-64 yaş arası 3.250 kullanıcıya online anket yöntemi uygulanmakta ve 8 ana başlıkta yaklaşık 150 soru sorulmaktadır. Böylece, Türkiye’deki aktif internet kullanıcısının, online davranışları, tercihleri, ilgi alanları, motivasyon ve bariyerleri, sosyal medya davranışları, etkileme gücü ve fikir beyan etme sıklığı, biçimi ve platformları, markalardan beklentileri, online içerikle ilişkisileri, mobil&tablet kullanımları, vs. detaylı olarak incelenebilmektedir.

**TGI (Target Group Index) Araştırması; Türkiye’de her yıl 15 yaş üzeri 15.000 farklı katılımcı ile gerçekleştirilerek yaklaşık 41 milyon kişiyi temsil ediyor ve demografik profil, ürün-hizmet kullanımı, mecra tüketimi ve yaşam biçimleri hakkında veriler sunuyor.