Son birkaç yılda vazgeçilmez bir iletişim ve pazarlama ağı haline gelen sosyal medyanın önemi her geçen gün daha da artıyor. İlk zamanlar sadece bireysel olarak kullanılan sosyal mecralar artık kurumların, şirketlerin vazgeçilmezi haline gelmiştir. Artık birçok şirket pazarlama stratejilerini sosyal medya üzerinden geliştirmektedir. Şirketler reklamlarında kurumsal web sitelerinin yanında sosyal medya adreslerini vermektedirler.

Haber sitelerinin, özel şirketlerin yanında artık üniversiteler de sosyal medyayı aktif bir şekilde kullanmaya başladılar. Türkiye’de üniversitelerin sosyal medya kullanımlarını ölçmek ve bir sıralama yapmak için Futurarts bir araştırma yaptı. Futurarts’tan Hasan Çağlayan Dündar ve Samet Çelik’in yaptığı bu araştırmada Türkiye’deki tüm üniversitelerin (106 Devlet, 55 Vakıf) kurumsal sosyal medya hesapları incelendi. Bu incelemeler yapılırken üniversitelerin sosyal medya kullanımlarının doğru bir şekilde analiz edilebilmesi için sadece üniversite web sitelerinde yer alan resmi sosyal medya hesapları dikkate alınmıştır. Araştırma Facebook, Twitter, Friendfeed, Linkedin, Formspring, Foursquare, Youtube, Dailymotion, Vimeo, Flickr, Blogger ve Tumblr sosyal medya ağları üzerinden yapılmıştır. Araştırmada kullanılan sayısal ifadeler  17 Temmuz 2011 tarihine aittir. Dinamik bir yapıya sahip olan sosyal medyada sayısal veriler her an değişebildiği için bu uyarıyı yapmanın faydalı olacağına inanıyoruz.

Günümüzde insanlar artık haberleri, duyuruları sosyal medya üzerinden takip etmektedirler. Benzer şekilde mevcut ve aday öğrenciler de üniversiteleri sosyal medya üzerinden takip etmek istemektedirler. Peki Türkiye’deki üniversiteler sosyal medyanın gelişime ayak uydurabiliyorlar mı? Bunun için aşağıdaki sayısal verilere bakmakta fayda var.

Analizlere geçmeden önce sosyal medya ile ilgili olarak bazı kısa bilgiler vermekte fayda var. Facebook’un üye sayısı yaklaşık 717 milyon, Türkiye ise yaklaşık 30 milyon üye sayısı ile dünyada 5. sırada yer alıyor. Twitter’ın Türkiye’deki kullanıcı sayısı 5 milyona yaklaşırken, Linkedin kullanan Türklerin sayısı 630.000′i bulmaktadır. Avrupa’nın en çok online video (Youtube, Vimeo, Dailymotion) izleyen 2. ülkesi olan Türkiye’de diğer sosyal ağların kullanımı da hızla artmaktadır.

Devlet üniversiteleri sosyal medyada sınıfta kaldı

Araştırma kapsamında incelenen 106 devlet üniversitesinden sadece 21 tanesi (yüzde 20) en az bir sosyal medya mecrasını kurumsal olarak kullanmaktadır. Vakıf üniversitelerine baktığımızda ise 55 tane vakıf üniversitesinden 40 tanesi (yüzde 73) en az bir sosyal medya mecrasını kullanmaktadır. Oranlara bakıldığında vakıf ve devlet üniversiteleri arasında çok bariz bir fark olduğu görülmektedir. Devlet üniversitelerinin ortalama Facebook takipçisi 1368 iken vakıf üniversitelerinde bu sayı 3737’dir. Vakıf üniversitelerinin ortalama takipçi sayısının devlet üniversitelerinin yaklaşık 3 katı olduğu dikkat çekici bir unsurdur. Vakıf üniversiteleri sosyal medyayı hem bir pazarlama kanalı hem de mevcut ve aday öğrencileri ile iletişim kanalı olarak kullanmaktadırlar. Diğer yandan vakıf üniversitelerinin internet dünyasındaki yeniliklere ve gelişimlere açık olduğu görülürken, devlet üniversitelerindeki statükonun devam ettiği görülmektedir. Tabi ki aralarında istisnalar vardır ancak genel olarak bakıldığında karşımıza çıkan tablo bu şekildedir.

En çok kullanılan sosyal medya mecrası: Facebook

Türkiye’deki üniversiteler sosyal medyada en çok Facebook’u kullanmaktadırlar. Devlet üniversitelerinin 20’si, vakıf üniversitelerinin ise 40’ı Facebook’u kullanmaktadırlar. Facebook’tan sonra en çok kullanılan sosyal medya mecrası ise Twitter’dır. Türkiye’deki üniversitelerin 50 tanesi (devlet 17, vakıf 33) Twitter’ı kullanmaktadırlar. Daha sonra sırasıyla kullanılan sosyal medya mecraları Youtube (13), FriendFeed (7), Flickr (5), Foursquare ve Vimeo (3), Linkedin (2), Blogger, Tumblr, Dailymotion ve Formspring (1)’dir.

Devlet üniversiteleri arasında İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) ilk sırada

Devlet üniversitelerinin sosyal medya kullanımına bakıldığında Facebook ve Twitter’da en çok takipçisi olan ilk 10 üniversite aşağıdaki gibidir. Hem Facebook hem de Twitter sıralamasında ilk üç sıra İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi ve Pamukkale Üniversitesi’nden oluşmaktadır. Farklı reyting sıralamalarında ilk 10’da olan Boğaziçi Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesi’nin sosyal medyada hiç etkinliğinin olmaması dikkat çekicidir.

Devlet üniversitelerinden sadece 4 tanesi (Sakarya Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ve Adnan Menderes Üniversitesi) Youtube’u kullanmaktadır. Flickr’ı kullanan tek devlet üniversitesi ise İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Linkedin’i kullanan tek devlet üniversitesi ise Atatürk Üniversitesi’dir. Devlet üniversiteleri arasında en fazla sosyal medya mecrasını (8) kullanan üniversite ise yine Atatürk Üniversitesi’dir.

Vakıf üniversitelerinin zirvesinde, Zirve Üniversitesi var

Vakıf üniversitelerinin sosyal medya kullanımına bakıldığında ise Facebook ve Twitter sıralamalarında farklılıklar olduğu görülmektedir. Facebook sıralamasında ilk sırada Zirve Üniversitesi yer alırken, Twitter sıralamasında ilk sırada Bilkent Üniversitesi yer almaktadır. Facebook sıralamasında ilk 4 üniversitenin takipçi sayılarına bakıldığında sosyal medyaya ne kadar önem verdikleri çok açık görülmektedir. Farklı reyting sıralamalarında ilk sıralarda olan Koç Üniversitesi’nin ve Sabancı Üniversitesi’nin sosyal medyada arka sıralarda olması ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nin sosyal medyada hiç etkinliğinin olmaması göze çarpmaktadır.

Vakıf üniversiteleri, devlet üniversitelerine göre diğer sosyal medya mecralarını da etkili bir şekilde kullanmaktadırlar. Bilkent Üniversitesi, İstanbul Şehir Üniversitesi, Işık Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi, Bezm-i Alem Vakıf Üniversitesi, Süleyman Şah Üniversitesi ve İstanbul Medipol Üniversitesi Youtube’u kullanan vakıf üniversiteleridir. Bunun yanında Vimeo ve Dailymotion’u kullanan üniversiteler ise Bahçeşehir Üniversitesi, Özyeğin Üniversitesi,  İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi ve Atılım Üniversitesi’dir.

Flickr’ı kullanan üniversiteler ise İstanbul Şehir Üniversitesi, Kadir Has Üniversitesi, Işık Üniversitesi ve Gazikent Üniversitesi olarak sıralanmaktadırlar.

Linkedin’i kullanan tek vakıf üniversitesi İstanbul Kültür Üniversitesi olurken, Formspring’i kullanan tek vakıf üniversitesi de Işık Üniversitesi’dir.

Günümüzde kullanımı hızla yaygınlaşan konum paylaşma servisi Foursquare’i ise sadece 3 vakıf üniversitesi kullanmaktadır: Yeditepe Üniversitesi, Işık Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi.

Sosyal medyanın yanı sıra mobil uygulamalara da yatırım yapan üniversiteler arasında ne yazık ki devlet üniversiteleri yoktur. Vakıf üniversitelerinden de sadece 3’ü iPhone için mobil uygulama yapmıştır: Bahçeşehir Üniversitesi, Zirve Üniversitesi ve İstanbul Aydın Üniversitesi.

Sonuç olarak, günümüzde sosyal medyanın gücünün nerelere ulaştığı ortadadır. İnsanlar artık birbirleriyle sosyal medyayı kullanarak iletişim kuruyorlar. Şirketler müşterilerine sosyal medya ile ulaşıyorlar. Üniversiteler de artık sosyal medyada kendilerine ayrılan yerleri almalılar, mevcut ve aday öğrencilerine bu şekilde ulaşmayı bir alışkanlık haline getirmelidirler.

Bugün Harvard Üniversitesi’nin dünya genelinde 530 bin takipçisi olduğunu düşürsek Türkiye’deki üniversitelerin sosyal medya dünyasında yolun çok başında olduklarını söylemek yanlış olmaz. Özellikle devlet üniversitelerinin bu konuda yapmaları gereken çok iş vardır.

Kaynak: futurarts